माेरङकाे सुनवर्सि नगरपालिका ५ स्थित रमनपुर गाउँका ३ सय  घरपरिवार भन्दा बडि सर्वसाधारण हरुलाई अहिले  भ्याईन भ्याई  भईरहेकाे छ । नेपालीहरुकाे  महान चाँड तिहार  पर्व  नजिकिदै जाँदा  उनिहरुकाे घर आँगनमा रंगि विरंगि देखिन थालेको छ ।

घरका सबै जना एकै ठाउँमा बसेर  सनपाट ( पटुवा) र पलास्टिकका डाेरीकाे माध्यम बाट उनिहरुले  डाेरी,दाम्लाे,मुखाडि,जाबी बनाउदै गरेको देख्न सकिन्छ ।  सनपाटलाई   टेडुवामा थाेरै थाेरै मात्रामा गरेर बाट्ने गर्दे छन र  टेडुवामा  बाटिएकाे डाेरीलाई   निकालेर दामलाे, डाेरी र मुखाडि बनाउने काम गर्देछन ।   डाेरी बनाएपछि   उनीहरुले राताे, पहेलाे , हरियो रंग  दामलाे , मुखाडीमा लगाएर  घाममा सुकाई रहेको  दृश्यहरु अहिले उक्त गाउँमा  देखिन  थालेको छ ।

तराईमा  सबै जसाेकाे घरमा  गाई  गाेरु पाल्ने चलन समेत रहेको छ । धेरै जसाेले  लक्ष्मीकाे दिन  विशेष  गाई पुजाकाे दिन गाई लाई विशेष पुजा आजा गरेर मिठा मिठा खाने कुरा दिएर गाईकाे घाँटीमा नयाँ डाेरी, दामलाे र मुखाडि लगाएर  शरीर भरि विभिन्न प्रकारकाे रंग , माला , दामलाे , मुखाडि,  लगाएर बेहुली झै सिङ्गार्ने प्रचलन समेत रहेको हुनाले त्यसै दिनका लागि साे गाउँका दास(केवर ) जाति हरुले  बडि बिक्रीवितरण हुने भएकोले डाेरी, मुखाडि बनाउने गरेका हुन  ।

  रंगीला देवी केवरतका अनुसार आफु हरुकाे पुर्खेउली पेशा भएतापनि तिहारका लागि साउन महिना देखि याे सामाग्रीहरु बनाउन थालेकाे र तिहारमा बजारमा बडि बिक्रीवितरण हुने भएकोले ३ महिना अगाडि देखिनै बनाउन सुरु गरेको बताईन  । उनका अनुसार ४० केजि सन्पाटकाे ३ सय देखि ४ सय सम्म दामलाे र मुखाडि बन्ने गरेको बताए ।  एउटा दामलाे बजारमा बिक्री गर्दे ४०  रुपैयाँमा बिक्री गर्नुपर्ने बाध्यता रहेकाे बताए ।  बजारमा प्लास्टिककाे डाेरी आएकाे हुनाले आफुहरु लाई बडि मात्रामा समस्या परेको दुखेसाे गरिन।  बिगत १५ बर्ष अगाडि प्लास्टिककाे डाेरी वजारमा नहुदा यहीँ सन्पाट बाट बनाएकाे दामलाे , ५० देखि ६० रुपैयाँ प्रतिगाेटामा बिक्री गरेर मन्गन्य आम्दानी गरेको  अनुभव सुनाए ।

 घरमा बसेर श्रीमती ,छाेरा हरुले दामलाे मुखाडि बनाउने गर्देछन भने श्रीमान हरुउक्त दामलाेहरु बिक्रीवितरण गर्नेका लगि माेरङकाे रंगेली ,  कानेपाेखरी ,बिराटनगर , कर्सिया, रामचाेक , दाेहमना, सुनसरीकाे ईटहरी, झुम्का , भान्टाबारी, लेटाङ, पथरी ,झापाकाे दमक, चाराली, बिर्तामोड , सिराहा ,जनकपुर , लगायतका ठाउँमा साईकलमा बिक्रीवितरण गर्नेका लागि जाने गरेको उनलेे बताए ।

 साे गाउँका सयौं घर परिवारहरु  अहिले आफ्नाेे  पुर्खेउलि पेशा बाट आयआर्जन गरिरहेका छन । अहिले दैनिकी मुख हात जाेडनका लागि घरका सबै परिवार दामलाे मुखाडि बनाएर बिभिन्न ठाउँमा गएर बिक्रीवितरण गर्ने गरेको बताए ।