माघ १५
रबिन्द्र बराल

मोरङको रंङ्गेली नगरपालिका वडा नम्बर ३ स्थित रञ्जनीमा साङ्पाङ कृषि फर्म सञ्चालनमा ल्याए पछि एक युवाले मगन्य आम्दानी लिन सफल भएका छन । बैदेशीक राेजगारीकाे लागि ९ बर्ष मलेसियामा आफ्नो पसिना बेचर नेपाल फर्किएका शिवु राई अहिले आफ्नै जन्म भुमिमा केही गराै भन्ने हुटहुटि लिएर स्वादेशमै व्यवसाय सुरु गरेका छन । राईले आफू बिदेशमै रहेकाे समयमा रंगेली ३ स्थित रंन्जनीमा दुई बिघा जग्गा किनेर राखेपछि अहिले उनले उक्त ठाउँमा बङ्गुरपालन व्यवसाय सुरु गरेका हुन । बिगत ४ बर्ष अगाडि उनले १५ बटा बङ्गुर पालन सुरुगरेता पनि अहिले ७० बटा सम्म वुङ्गुर पालिरहेका छन । सुरुकाे अवस्था व्यवसाय राम्रो हुन्छकि हुदैन भनेर थाेरै लगानीमा व्यवसाय सुरु गरेतापनि अहिले उनले साे व्यवसायबाट राम्रो आम्दानी लिन सफल भएको राईले बताए ।
उक्त फर्ममा अहिले ७० बटा सम्म हिमसार , ब्युरो,लेन्देक्स जातका बङ्गुरपालि रहेकाे र दुईवटा बदेल समेत विउका लागि पालिरहेकाे उनलेे बताए । आफू बिदेशमा रहदा समेत बङ्गुर व्यवसाय कसरी गर्ने भनेर उहाँ बाटै सीप सिकेर आएकाे र नेपालमा पनि सुरु गरेको उनलेे बताएका छन ।
एउटा बङ्गुरबाट १०० दिनमा बच्चा उत्पादन हुने गरेको र स्वास्थ बुङ्गुरले १२ देखि १८ बटा सम्म बच्चा दिने गरेकाे र उक्त बच्चा लाई ३० देखि ४० दिन सम्म आमाकाे दुघ खान दिएर उक्त बच्चालाई दुघ छुटाएर भुस्सा, पिना र मकैकाे पिठाे खुवाएर हुर्काउने गरेको उनलेे बताए । उक्त बच्चालाई ४ देखि ५ महिना पुगेपछि आफुले ३० हजार रुपैयाँ देखि ४० हजार रुपैयाँ सम्म बिक्री गर्ने गरेको उनलेे बताएका छन । आफुले सुरुमा बङ्गुरपालन गर्नका लागि ६० लाख रुपैयाँको लागतमा घर निर्माण गरेर व्यवसाय सुरु गरेका थिए । सुरुकाे अवस्थामा आफुले उत्पादन गरेकाे बङ्गुर बिक्रीका लागि निकै समस्या परेकाे र बजार व्यवस्थापन गर्ने धेरै समस्या भाेग्नु परेकाे दुखेसाे पाेखेका छन । अहिले बङ्गुर खरिदका लागि धरान, झापा, काठमाडौँ , सिराह लगायतका स्थान हरुबाट व्यपारीहरु वङगुर खरिद गर्नेका आउने गरेको समेत उनलेे बताएका छन । उनका भाई आकाश राईका अनुसार हामीले याे व्यवसाय सुरु गरेको ४ बर्ष बितिसक्दा समेत नेपाल सरकार, प्रदेश सरकार र स्थानीय तहले आफू हरुलाई कुनै पनि सहयोग नगरेकाे उनलेे बताए ।
उनलेे भने जस्काे घरमा नत गाई नै पालेकाे नत कुनै व्यवसाय गरेको छ तर उनिहरुकाे घरमा भने पाटिकाे शक्ति र पावरका कारण अहिले पनि धेरैले अनुदाकाे रकम सरकार बाट लिईरहेकाे उनलेे बताए । अहिलेका युवाहरु स्वदेशमै केही गर्ने मनसाय बनाएता पनि सरकारले युवाहरुलाई नेपालमै केही गर्ने बाताबरण नबनाउदा दैनिकी हजारौं युवा हरु बिदेश पलायन हुन बाध्य समेत रहेको उनलेे बताए ।

स्थानीय युवा अनुप मुर्मुका अनुसार आफुपनि बैदेशीक राेजगारीका लागि पासपोर्ट बनाएर बिदेश जाने तयारी गरेको थिए । तर साम्पाङ फर्मा कामगर्ने थालेपछि बुङ्गुरकाे रेखदेख गर्दे जाँदा आफुलाई पनि वङ्गुर पालन कसरी गर्ने भन्ने जानकारी भए पछि आफूले पनि बङ्गुरकाे व्यवसाय गर्ने सकिने रहिछ भनेर घरपरिवारको साथमा रहेर उक्त व्यवसाय गर्ने मुर्मुले बताए । अर्को व्यवसाय स्थानीय धना कुमारी राईले भनिन् आफूहरुले पनि यसरी बङ्गुर पालन गरेको विगत २ वर्ष भइसक्यो तर अहिलेसम्म पनि कुनै निकाय बाट साथ र सहयोग नपाएकाे उनलेे बताईन । पाटिकाे झाेला बाेकेर हिडनेलाई यहाँ केही नगरिकन उनिहरुलाई सहयोग र अनुदान पुग्ने देश हाे । साेझा साझा जनतालाई र आफ्नो मेहनत र परिश्रम गरेर केही गराै भन्ने लाई कसैले नहेर्ने गरेकाे राई ले बताईन । उनले भनिन् जसको पावर र शक्ति छ उनले कुनै पनि फर्म नखोली पनि फर्मको नाम मात्रै देखाएर पनि राज्यसँग दोहन गरेको समेत उनले बताएकी छन् । (माेरङ बाट रबिन्द्र बरालको रिपोर्ट )